مقدمه
قبل از پيدايش چغندر قند معمولي مردم قند مورد نياز خود را از
نيشكر تامين مي كردند يك دانشمند آلماني در سال 1747 موفق شد كه از چغندر
قند (ريشه) قند تهيه كند.
از نظر اقتصادي چغندر قند يكي از محصولات مهم
كشوري محسوب مي شود زيرا ماده اين گياه بسيار قوي و پر نيرو است تاريخچه
كشف آن از سال 1273 شمسي شروع شده كه اولين كارخانه آن كرج بوده است اما
امروزه تعداد اين كارخانه بسيار بيشتر شده و حتي از 30 كارخانه بيشتر شده
ولي تعداد كارخانه نيشكر زياد نيست و به 2 يا 3 كارخانه مي رسد. ريشه چغندر
قند شكل مخروطي دارد تعداد كروموزمها در حالت ديپلونيد 18 عدد است همان
طور كه ذكر شد علاوه بر قند مواد ديگري از چغندر بدست مي آيد كه در حدود
90% ريشه حقيقي و 10% طوقه گياه وجود دارد.
N ازت:
ازت مهمترين
عنصري است كه در زراعت چغندر قند به صورت كود مصرف مي شود، زيرا خاكهاي
محدودي داراي مقدار كافي ازت به فرم قابل دسترس براي بدست آمدن حداكثر رشد
اين گياه هستند وقتي كه اين عنصر محدود باشد عملكرد به نحو چشم گيري كاهش
مي يابد و ممكن است در برخي خاكها به نصف كاهش يابد. ازت اثر بارزي روي
ظاهر گياه دارد كه قابل توجه ترين آنها، بهبود رنگ گياه و افزايش قدرت سطح
سبز گياه (كانوپي) است.
زيادي ازت باعث كاهش غلظت قند در ريشه گياهي (قند ريشه) مي شود. ازت زياد باعث كاهش كيفيت ريشه مي شود.
ازت
نمو برگها را افزايش داده و در نتيجه جذب به سرعت انجام مي گيرد. و رشد
سريع برگها در ابتداي دوره اي كه قند توليد مي شود، اين دوره را طولاني
كرده و مقدار محصول را افزايش مي يابد. يك زراعت خوب چغندر قند براي آنكه
قند و ريشه كافي توليد كند به 200-150 كيلوگرم ازت در هكتار نياز دارد.
اضافه كردن اين مقدار ازت به خاك بستگي به حاصل خيزي زمين دارد. در خاكهاي
اسيدي بعلت اينكه نيترينيكاسيون خوب انجام نمي گيرد احتياج به چغندر قند
به ازت بيش از خاكهاي خنثي و يا قليايي است. جذب و مصرف ازت توسط چغندر در
80-70 روز اول زندگي كم و حدود اوايل خرداد ماه زيادتر است در اواخر زندگي
گياه نيز بايستي به گياه ازت نداد زيرا تجمع قند كاهش مي يابد. بيشتري
مقدار ازت را بايستي هنگام كاشت اضافه نمود و حدود 6-5 سانتي متر زير خاك
كرد و در مرحله تنك كردن ازت را اضافه مي كند.