فصل 1
اهميت ماشين در كشاورزي
قرن‌ها سپري گشت تا اينكه از قدرت
بدني حيوانات در كمك به توان بدني انسان استفاده شد. با بوجود آمدن گاوآهن
فلزي، موتور احتراق داخلي، تراكتور مزرعه و ساير ماشين‌هاي كشاورزي، تبديل
كشاورزي با دست به كشاورزي ماشيني انجام گرفت.
امروزه ماهواره‌ها از
مزارع عمكسبرداري مي‌كنند و متخصصين و دانشمندان را قادر مي‌سازد تا مناطق
آفت‌زده را مشخص كرده و رطوبت خاك، حرارت خاك و بسياري از عوامل ديگر را
اندازه‌گيري نمايد. اختراع تراكتورهاي كنترل از راه دور كه به طور خودكار و
بر اساس برنامه‌هاي كامپيوتري كارهاي زراعي را انجام مي‌دهند (در كشور
فنلاند)، فشار سطحي اين تراكتور، 906 كيلوگرم، 4/1 فشار تراكتورهاي متداول
با توان يكسان است.
كشاورزي امروزه، با توجه به توسعه روزافزون صنعت،
بدون استفاده از توان موتور و ماشين نمي‌تواند جاي خود را ثابت و استوار
نگه دارد. مزارعي كه توان موتوري و ماشيني‌هاي كشاورزي هستند، گذشته از
كيفيت و كميت انجام كار و صرفه‌جويي در مدت انجام مراحل مختلف عمليات
آماده‌سازي بستر بذر، كاشت، وجين و سله‌شكني، سم‌پاشي، كودپاشي، برداشت،
بسته‌بندي و ذخيره محصولات كشاورزي، نياز كمتري به توان بدني كارگر جهت
انجام اين عمليات دارند.
امروزه با پيشرفت در ساخت و توليد ماشين‌هاي
كشاورزي، بخصوص در ساخت كمباين‌هاي جديد، اين نيروي كارگري مورد نياز تا
حدود 5/2 كارگر در ساعت براي توليد يك تن گندم كاهش يافته است.
پنبه،
هميشه جزو محصولاتي محسوب مي‌شده كه نيروي كارگري زيادي براي توليد آن مورد
نياز بوده، اما با مكانيزه كردن توليد اين محصول، شامل اصلاح روش‌هاي
خاك‌ورزي و كاشت و همچنين برداشت مكانيكي آن، پيشرفت‌هاي مهمي براي پايين
آوردن اين نيروي كارگري مورد نياز بوجود آمده است.
در سال 1970 ميلادي،
با استفاده از تراكتورهاي رديف‌كار، ماشين‌هاي برداشت پنبه و ساير ادوات
جديد، نيروي كارگري مورد نياز براي توليد هر عدل 226 كيلوگرمي پنبه به 32
كارگر ساعت كاهش يافت. امروزه به علت پيشرفت در امر صنعتي شدن جهان و
استفاده بيشتر ماشين در كشاورزي، از تعداد افرادي كه در مزارع زندگي
مي‌كنند، كاسته شده است. در كشور ما نيز استفاده از ماشين در كشاورزي در
چند دهه‌ي گذشته، يكي از عوامل مهم كاهش تعداد روستانشينان بوده است. طبق
آمارهاي موجود در سال 1300 هجري شمسي، 72% از جمعيت كل كشور ما را
روستاييان و چادرنشينان تشكيل مي‌دادند. در سال 1355، حدود 53% از جمعيت كل
كشور در روستاها زندگي مي‌كردند و در سال 1375، جمعيت كل روستانشينان
كشور، 34/38% رسيد.
فصل 2
مكانيزاسيون كشاورزي در ايران
مكانيزاسيون كشاورزي چيست؟
از
سال 1345، يعني سالي كه قرارداد بين ايران و جمهوري روماني به منظور خريد
تراكتور و بعضي ادوات كشاورزي منعقد شد و تعداد تراكتور از آن سال در كشور
رو به فزوني گذارد، بحث متخصصين فن بوده است.
مكانيزاسيون به معني اعم،
اين نيست كه حتماً از موتور احتراق و يا از آخرين مدل‌هاي ماشين‌هاي
كشاورزي استفاده شود. ابتدا لازم است دو وسيله ماشين و موتور را تعريف و
آنها را از يكديگر تشخيص و جدا نماييم.
ماشين: وسيله‌اي است كه اگر به آن توان دهيم، برايمان كار انجام مي‌دهد، ولي خود به تنهايي قادر به انجام كار نيست.