در قالب word و در 31 صفحه، قابل ویرایش.
ارتباط نظام تربیتی با نظام و عناصر نهاد سیاسی، از دیر زمان مورد توجه بوده و بسیاری از صاحبنظران رابطة میان مقوله‌ای این دو بخش، اشاره کرده‌اند و پیوند تنگاتنگ نهادهای آموزشی و قدرت را، مورد تأکید قرار داده‌اند. از جمله «ارسطو» اظهار می‌کند:
«در میان تمام چیزهایی که بیان کرده‌ام، آنچه بیشترین سهم را در دوام و قوام قوانین دارد، سازگاری آموزش و پرورش با نوع دولت است و این چیزی است که جهانیان از آن غافل هستند. بهترین قوانین نیزـ حتی اگر توسط تمام افراد جامعه هم معتبر و مشروع دانسته شود‌ـ در صورتی ارزش و اعتبار خواهند داشت که به وسیلة آموزش و پرورش به نسل جوان آموخته شوند و آموزش و پرورش نیز با قوانین مزبور تطابق داشته باشند.»
تأکید «ارسطو» بر ضرورت تجانس و سازگاری نظام آموزشی با نهاد حکومت، بی‌جهت نبود. تجربة حکومتهای یونانی، این جمع‌بندی را در فرادید وی نهاد که ثبات اجتماعی ـ سیاسی، از طریق نهادهای آموزشی، پدید می‌آید. حکومتها و قوانین اجتماعی، در ارتباطی فعال با نظام آموزشی می‌زیند و امکان ادامه بقا می‌یابند.
به مرور و با حضور عصر تغییر و تحول، نقش نهادهای آموزشی در تغییرات سیاسی ـ اجتماعی نیز، مورد تأکید قرار گرفت. در این بازیافتها، روشن شد که دورة تحول نیز جز با تغییرات در نظام آموزشی، ممکن نخواهد بود. در این نگاه، نقش آموزش و پرورش نه در ثبات، بلکه در دورة اخیر، بررسی انقلابهای اجتماعی از زاویة یاد شده، مورد اهمیت است. زیرا انقلابها، بارزترین و روشنترین نمای تغییرات سیاسی ـ اجتماعی هستند. از این رو، بازبینی این نکته لازم است که انقلابهای یاد شده، چه رابطه‌ای با نظام آموزشی پیدا کرده‌اند؟ و چه دیدگاهی را در ارتباط با نظام آموزشی داشته و دارند. در این میان، بویژه بررسی این نکته که چگونه و با چه تمهیداتی میان نهادهای آموزشی و نظام سیاسی، رابطه برقرار کرده‌اند؟ و یا حداقل از چه ارتباطی دفاع می‌کنند؟
بررسی نقطه نظرات امام راحل، از دیدگاه یاد شده، لازم و ضروری می‌نماید. حضرت ایشان به عنوان رهبر یکی از انقلابهای پردامنه و مؤثر، همواره از ارتباط «تربیت» و «سیاست» سخن گفته‌اند و همانگونه که در سخن آغازین این نوشتار مشاهده شد، تربیت سیاسی را یکی از مواد و عناصر ضروری و لازم در نظام آموزشی، تلقی کرده‌اند. بنابراین، شایسته است که در بررسی ابعاد دیدگاههای تربیتی امام، این نکته مغفول نماند و اهمیت خود را، بیابد.
نگارنده، دراین نوشته، به اجمال و ایجاز، می‌کوشد نگاهی ـ هرچند سریع ـ بر این منظر بیفکند و تلقی حضرت ایشان را ـ به زعم خویش ـ ارائه کند. و صد البته، مجال کوتاه و بضاعت نویسنده، مانع از آنست که بحث به کمال و تمام خویش، عرضه شود. از این رو، از مخاطبان، تمنای آن دارد که لغزشهای ره یافته را باز گویند و گامهای صواب را، ره پویند و به فرجام رسانند.