مقدمه: تئاتر مدرن ، معني گسترده اي است كه وقوع آن دست كم
زماني نزديك به يك قرن را در خود نهفته دارد . مدرن بودن در تئاتر صور
مختلفي را در بر مي گيرد و هر روشنفكري كه در امر تئاتر تجربه اي را به
انجام رسانده ، وجهه نظر خاصي را ارائه كرده است كه در نوع خود تاثير گذار
بوده است ...گاهي در نزد آنان همه چيز در قدرت بازيگران شكل مي گرفت ،
زماني سخن و ديالوگ تئاتري سلطه داشت ، نور و دكور يكباره و در مقطعي اهميت
تعيين كننده يافت و يا آموزش به جنسي از تئاتر پيوند خورد ...
استانيسلاوسكي،
گريك، ميرهولد، راينهارت، آپيا، پيسكاتور، آرتو، گروتوفكي، برشت و ...
بانيان چنين تحولاتي بودند . در اين ميان آراء فلسفي و اجتماعي آرتو، برشت
و گروتوفكي با توجه به اهميت تاثير شگرف در تئاتر دهه هاي 50 و 60 مورد
ملاقه است ، تا زمينه بررسي جنبش هاي هنري و تئاتري فراگير اين دو دهه
مانند بيتينك ها، بيتل ها، هيپي ها و در نهايت انواع مكاتبي همچون Living
theatre ، Happening ، Open theqtre ، Performance به دست آيد .
اگر
چه مراد نهايي اين مساله بررسي آرا و آثار پيتر شومان است اما ايجاد فضايي
با موضوعات فوق الذكر كه به درك موضوع اصلي ياري مي رساند ضروري است . نقطه
مركزي آثار پيتر شومان مخاطب هوشمندي است كه خود در نهايت بازيگر است ،
اين نگرش وجه تشابه تمامي آنان است كه به نوعي مدافع تئاتر نو بوده اند يا
از طريق تجربه خود در اين راه كوشيده اند . گريز از صحنه كلاسيك به معني
فراگير آن و رسيدن به مكاني كه در آن مخاطب تاثير عمل گرايانه تري در حضور
در تئاتر بيابد مراد و مقصود تئاتر هاي مدرن بوده و هست ؛ آگوست بوال چنين
مي گويد : ((فكر ندانستن ، آگاه نبودن بر اين كه كسي در حضور بازيگر است كه
دارد عملي را بازي مي كند هميشه مرا واداشته تا بكوشم ديگري در تئاتر را
پيدا كنم كه در آنها تماشاگر ، (( تماشا – بازيگر )) ((Forumtumtheatre ))
ما نه فقط تماشاگري Spect –Actor كه از صحنه مي گيرد ، بلكه كسي كه محتملا
شركت و مداخله مي كند . آن وقت بود كه به شكل ديگري از تئاتر بنام تئاتر
مناظره اي Spectator رسيدم كه در آن تماشاگر مستقيما مداخله مي كند و مي
داند كه مداخله او بر عمل تاثير تغيير دهنده اي دارد .
آنتوتن (( آرتو )) (( Antonin Artaud )) 1948 – 1869
انديشه
، بسان زندگي و طبيعت نخست از درون به برون مي رود پيش از آنكه از برون به
درون آيد . من انديشيدن را در حاله آغاز مي كنم ، از تهي به پژي مي روم و
چون به پژ رسيدم ، مي توانم دوباره در تهي فرو افتم . من از مجرد به
انضمامي مي روم نه از انضمامي به مجرد .