امروزه بخشي از مطالعات باستانشناسي داراي رويكرد بازسازي بسترهاي زمين محيطي (Geoenvirnnuntal) سايت هاي باستانشناختي در ابعاد محلي يا منطقه اي است. مطالعه سيستمهاي استقراري بر مطالعه مدارك باستانشناختي متصل و گسترده در پهندشت استوار است نه بر سايت هاي منفرد متفضل، اين نوع مطالعه اساس پهندشت بستانشناسي را تشكلي مي دهد و از ابتدا به يك رويكرد مطالعاتي زمين ـ باستانشناسي منطقه اي (Rigional geoarchaeological approach) نياز دارد (Rossignol (and Wandsnider 1992, Ebert 1992. بسياري از مناطق از نظر ژئومورفولوژي در دوره كواترنري پويا بوده اند امروزه فقط بخشهاي پراكنده و نسبتاً كوچكي از سطح زمينهاي مربوط به آن دوره در كنار سطوح مدرن ديده مي شوند (Sttafaord and (Hajic 1662. جاييكه آثار و مدارك فراواني از بقاياي باستانشناختي در سطح زمين پراكنده شده اند قسمت عمده تر آن مدارك باستانشناسي پهندشت مذكور محسوب شده و در اين حال لزوماً سير تحول يك پهندشت و وضعيت و موقعيت قراگريري ابزارها و رابطة آن با فعاليتهاي رسوب گذاري منطقه بايد مورد مطالعه قرار گيرد (Schiffir (1987, Stafford and Hajic 1992. بنابراين مطالعه مدارك باستانشناختي در گستره يك پهندشت در حال تغيير، احتياج به مطالعات زمين باستانشناختي در وسعت منطقه اي و استراتژيهاي كاوشهاي باستانشناختي دارد. 

بين آناليز ژئومورفولوژيكي يك پهندشت و استراتژيهاي استقراري و معيشتي جوامع باستانشناختي و تغييرات مداوم ساختار يك پهندشت روابط معناداري وجود دارد. يك نوع از روابط از طريق پهندشت اكولوژي حاصل مي شود كه عمده تأكيد آن بر ناهمگني فضايي زماني و محيطي يك پهندشت در اندازه هاي مختلف دارد. شناخت بهتر ساختار فضايي مدارك باستانشناختي در گستره يك پهندشت فقط در سايه درك مفهومي پهندشت اكولوژي است كه يك تلقي ساختاري از پهندشت دارد. 

جمع آوري مدارك باستانشناختي از مناطق پهندشتي در ارتباط با بافت هاي استقراري و معيشتي بدليل ضرايب متغير مدفون شدگي و همچنين ضرايب متغير حفظ شدگي آثار در سطح و زير سطح زمين و تأثير تبعيض انساني (bias) در شناخت و جمع آوري مدارك هميشه اشكالاتي را به همراه داشته است. هر چند كه اخيراً پيشرفت تهيه 

نقشه هاي سه بعدي از مدارك مدفون شده تا حدودي اين اشكالات را رفع نموده است با اين وجود اين باستانشناسان كه در روي پهندشت ها كار مي كنند با موانع ديگري نيز برخورد دارند كه عبارتند از حجم رسوب گذاري ها در مناطق مختلف، انتخاب تكنيك نمونه برداري صحيح، و انتخاب تكنيك صحيح كاوش در جاهاييكه آثار در اعماق بيشتري قرار دارند: (Johnson and Logan 1990). امروزه براي باستانشناسان و انسانشناسان شكي وجود ندارد كه جستجوي انسان براي غذا و استراتژيهاي استقراري آنها در زمين مربوط به بخشي از عملكرد اكولوژيكي يك پهندشت مي باشد كه در گسترش انرژي و مواد غذايي در بعد زمان و مكان در همه پهندشت قابل درك است (Butzer 1982). بنابراين شناخت ساختار زمين شناختي و بسترهاي محيطي يك پهندشت ما را در درك بهتر انتخاب استراتژيهاي گوناگون توسط انسانهاي گذشته در اكوسيستم هاي متغير ياري مي كند. به عنوان مثال زندگي گروههاي كوچ رو و 

جمع آوري كننده غذا و شكارگران بيشتر از كشاورزان در معرض تغييرات كوتاه مدت محيطي بوده است. در عين حال اين كه گروههاي غيرمتحرك نيز بايد خود را با پهندشت غيرهمگن همساز مي كردند. بنابر تعريف پهندشت ها پديده هاي چند بعدي هستند و پهندشت اكولوژي با ساختار، عملكرد و با تجمعهاي فضايي اكوسيستم مربوط مي شود. منظور از ساختار در اينجا توزيع فضايي انرژي، مواد و انواع است كه به اندازه، شكل، تعداد، نوع و ساختمان كلي اكوسيستم ها بستگي دارد. عملكرد، رابطه متقابل 

داده هاي فضايي فوق و تغيير نيز به دگرگوني ساختار و عملكرد داده هاي فوق در طول زمان برمي گردد