در هنر و صنعت فرشبافي نقشه يك بخش مهم و به تعبيري اساسي ترين بخش كار به شمار مي رود. در كنار مسائل و عوامل مهم كه تشكيل دهنده اعتبار و ارزش فرش به حساب مي آيند اصلت و هويت ملي يك فرش از روي نقشه آن شناخته مي شود. بطور كلي هر قوم يا ملتي داراي فرهنگ خاص خود هستند كه با مطالعه بررسي و پرداختن به آن مي توان آن قوم را از اقوام ديگر تميز داد. نقشه فرش نيز يك كتاب فرهنگ يا قوم را بر سادگي و زيبايي هر چه تمام تر براي ما بيان كرده و روشن مي سازد. هر گاه در يابيم كه ريشه اين نقوش نشأت گرفته در كجا و در چه تاريخي است در واقع به ريشه عميق اين نقوش و عجين بودن آن با فرهنگ آن قوم پي برده ايم.
حال با توجه به گستردگي و ريشه دار بودن هنر فرش بافي اين سؤال را مطرح مي كنيم كه: كدام قوم يا ملتي و در چه زمان و تاريخي توانسته است اولين قالي را بافته است؟ پاسخ دادن به اين سؤال بسيار مشكل ويا شايد غير ممكن باشد. زيرا هيچ سند دقيق و روشني در مورد اينكه قالي در چه زمان و در چه مكاني بافته شده است در دسترس بشر نيست. مسلمأ به وجود آمدن فرش به شكل امروزي نياز به يك سير تكاملي بلند مدت دارد، زيرا نمي توان قبول كرد كه انسان به يكباره به اين تكنيك رسيده باشد كه ميتواند آثار ارزشمندي را خلق نمايد. بنابراين بايد در اين خصوص به بافته هايي كه از نظر تكنيكي ضعيف تر هستند توجه كرد و آنها را مورد ملاحضه قرار داد، شايد اولين زير انداز بافت دست بشر جنوب خراسان را بتوان نمد دانست زيرا نمد از درهم فرو رفتن پشمها بوسيله فشار به وجود مي آيد.
همچنين با توجه به شواهد و قوانين موجود و آثار بر جاي مانده از زندگي انسانهاي جنوب خراسان ابتدايي ترين نوع بافت به شكل امروزي شال و گليم دانست با تحولي كه اين دست بافته ها در طول تاريخ داشته اند،فرش پرداز متجلي مي شود فرش نيز سير تكاملي خاصي را در طول تاريخ گذرانده تا به شكل امروزي در امده است. هنر قاليبافي بعنوان هنري تكامل يافته و پيشرفته متأثر از هنرهايي همچون گچبري، سفال گري، فلز كاري وحجاري است. مي دانيم كه هنرمندان اين رشته ها از زمانهاي گذشته با نقش كردن نشانه ها و هنر فرهنگي قوم خويش بر روي آثار خود اسناد تاريخي با ارزش را براي آينده باقي گذاشته اند هنرمندان قالي باف نيز تحت تأثير همين نقوش و با الهام گيري از آنها قالي هاي خود را آذين مي بخشيدند ...