تعريف
واژه توانبخشي (1) كه گاهي از معادل‌هاي «توان‌يابي»، «بازتواني» و «نوتواني» نيز براي آن استفاده مي‌شود، به «مجموعه‌اي از اقدامات و فعّاليت‌‌هاي پيگير و هماهنگ و زمان بندي شده خدمات پزشكي ، پيراپزشكي ، حرفه‌اي و اجتماعي گفته مي‌شود كه به قصد درمان و ارتقاء سطح كارائي معلولين به منظور دست‌يابي به يك زندگي تا حد امكان مستقل انجام مي‌گردد» ، گفته مي‌شود.
با توجه به رابطه توانبخشي با معلوليت لازم است با تعريف معلوليت (2) نيز آشنا شويم كه عبارت است از : «مجموعه‌اي از عوامل جسمي ، ذهني و اجتماعي كه به نحوي در زندگي فرد اثر سوء گذاشته و او را از زندگي طبيعي باز مي‌دارد».
سابقه و تاريخچه توانبخشي
از آنجائي كه معلوليت از نظر تاريخي سابقه‌اي به قدمت تاريخ بشري دارد ، قدر مسلم توانبخشي معلولين علي‌الخصوص در جنبه‌هاي اجتماعي و حمايتي با آن، هم‌سابقه بوده است . البته در سوابق تاريخي مواردي از برخوردهاي منفي در تمدن‌ها و فرهنگ‌هاي مختلف ذكر شده است از جمله مردم هند باستان معلولين را به رودخانه‌ها مي‌انداختند ولي در جوامع ديني و اديان الهي همواره بر برخورد انساني و شايسته با معلولين سفارش شده و به آنها مانند بقيه افراد نظر شده است. با گذشت زمان و پيشرفت دانش و به خصوص فن آوري توسعه يافته امروزي توانبخشي به مرحله‌اي رسيده است كه قشر عظيمي از معلولين امكان زندگي و فعّاليت در حد افراد سالم را پيدا كرده‌اند . فعّاليت‌‌هاي سازمان يافته و رسمي در قالب انجمن‌ها و مجامع قانوني در زمينه توانبخشي سابقه‌اي در حد يك قرن دارند. انجمن جهاني توانبخشي (3) (N.R.A) فعّاليت رسمي خود را در سال 1920 ميلادي شروع كرده است .