مقدمه:
«تاريخ نظامي جامع نمايشات هراسناك است كه بازيگران صحنه وسيع
آنها منحصر به اشخاص معين نبوده است. بلكه شامل ملل يا تمدنهاي مختلف مي
شوند. از اينرو براي كسانيكه خواسته باشند راجع به كيفيات روحي انسانها و
اقوام بررسيهاي دقيقي بنمايند، فايده خواندن تاريخ نظامي بيش از تاريخ
عمومي است»
«سرلشكر كلمان گران گر»
مغولان يكي از اقوام زرد پوست
بودند كه در مغولستان و شمال صحراي گبي مي‌زيستند. اين سرزمين بسيار خشك و
مردم آن در فقر و خشونت به شيوه بيانگردي و چادرنشيني روزگار را مي
گذراندند.
آنان تا قبل از ظهور چنگيزخان به صورت قبايل متعدد پراكنده
زندگي مي كردند. اين قبايل از نظر شيوه زندگي به دو دسته مهم تقسيم مي
شدند: 1- قبايل جنگي كه كارشان ماهيگيري و شكار حيوانات بود .
2- قبايل
صحرانورد كه چادرنشين و دامدار بودند. ميان ايلهاي متعدد هميشه بر سر تصرف
مراتع و غنايم جنگ و خونريزي بود. خان هر قبيله اي كه آن ها «نويان»
مي‌گفتند نوكران (بهادران-جنگاوران) چندي را به دور خود جمع كرده و يك
نيروي نظامي قبيله‌اي تشكيل داده بودند. اين نوكران در زندگي، شكار، تقسيم
غنايم و جنگهاي خان حضور فعال داشتند.
و حالا اينجا اين سوال پيش مي آيد
آيا اين گروههاي صحرانشين، بيانگرد چگونه توانستند اين چنين فتوحاتي را
بدست آورند. چه عواملي باعث پيشرفت و موفقيتهاي آنان شد؟
در اين تحقيق
سعي شده است چگونگي تشكيل سپاه، لشكر مغول و عوامل پيروزي را تك تك اشاره
نمايم و اصلاحات و تغييرات كه در اين سپاهيان در زمان ايلخانان انجام شده
را بازگو كنيم.
چنگيز و چگونگي اتحاد قبايل
هفتصد سال پيش مردي بر
اكثر ممالك دست يافت نصف جهان را مسخر كرد و نوع بشر را چنان به وحشت افكند
كه هنوز هم پس از قرنها آثار آن بيم نمايانست «سپاه چنگيزي آلت بسيار
هولناك و قتالي بود به شرط آنكه آنرا ماهرانه بكار برده و انتظام و احترام
را در آن حفظ كنند.
ظهور تموچين و اتحاد قبايل گوناگون سبب يكپارچگي
نيروهاي نظامي اين قبيله ها شد و يك ماشين جنگي بزرگ، خشن و خونريز را به
سوي مرزهاي كشورهاي مجاور و جهانگشائي كشاند.
فهرست مطالب
مقدمه 2
چنگيز و چگونگي اتحاد قبايل 3
شكل ظاهري يك سرباز مغولي و خصوصيات اخلاقي آن 5
دسته بندي لشكر مغول 7
صف آرايي سپاه 11
تعداد سپاهيان مغول 15
شيوه ها و تاكتيك هاي نظامي مغولان 17
چگونگي رفتار با اسيران 20
ياساي چنگيزي و تاثير آن در سپاه 23
اسلحه 24
چگونگي تامين آذوقه و توشه براي سپاه 28
مواجب و حقوق سپاهيان 29
منابع و مآخذ 32