مرگ سزار جمهوري را نجات نداد. آنتوان معاون سزار و اكتاويان(پسر خواندة
سزار) با هم متحد شده و جمهوري طلبان را در جنگ فيليپ مقهور ساختند.
بعد
از آن آنتوان و اكتاويان، فاتحين مملكت، روم را بين خود تقسيم كردند. مغرب
نصيب اكتاويان شد كه بخوبي از عهدة ادارة آن برآمد، مشرق به آنتوان رسيد
كه به خوبي نتوانست از عهدة ادارة آن برآيد.
بالاخره ميان آنتوان و
اكتاويان براي نفوذ و غلبة مطلق كشمكش درگرفت، اكتاويان در جنگ آكتيوم1بر
آنتوان غالب گشت و صاحب اختيار منحصر به فرد مملكت روم شد. فتح وي به عصر
جنگهاي داخلي و به دورة جمهوريت خاتمه داد.(ماله، 1362، ص 198)
اكتاويان
به اشكال مختلف، در عين اينكه به دليل نفرت و بي‌اعتمادي مردم روم نسبت به
عناويني چون ديكتاتور يا پادشاه، از اين عناوين حذر مي‌كرد، قدرت مطلق يك
ديكتاتور را داشت. در عوض، او مي‌خواست تصوير خيرخواهانة ناجي و محافظ مردم
را داشته‌باشد. در سال 27 ق.م، او به عنوان افتخاري امپراتور سزار
اوگستوس، به معناي «حاكم و ظفرمند بزرگ» مفتخر شد. اما اكتاويان هرگز خود
از عنوان امپراتور استفاده نكرد و اصطلاح شهروند درجة اول را ترجيح مي‌داد.
نام او هرچه بود در عمل اولين نفر از فهرست بلندبالاي امپراتوران روم بود.
با آغاز حكومت او، روم و ايالات آن امپراتوري روم نام گرفت.(ناردو،
1383،ص130)
در امپراتوري روم، دولتي پديد كه تا ابد در يادها خواهدماند و
امروزه نيز ملتهاي جهان آن را احساس مي‌كنند. از دجله و فرات گرفته تا
مرزهاي اسكاتلند قلمرو دولت واحدي بود كه زير حاكميت مقتدر و كارآمد شد
مردماني متعلق به نژادهاي گوناگون و با اعتقادات و سنتهاي مختلف به سر
مي‌بردند. برتون‌ها، لگها، اسپانياييها، آلمانيها، آفريقاييها، مصريها،
يونانيها، سوريان و عربها فقط چندتايي از آن نژادهاي مختلف بودند.
سلطنت
آگوست نشانة آغاز عهد عظمت روم است. براي 200سال امپراتوري گستردة روم از
پاكس‌رومانا2(صلح روم) برخوردار ماند. در اين دوران روم به منطقة مديترانة
صلح، قانون و حكومتي خوب را عرضه داشت. دنياي باستان هرگز قبل از آن براي
چنين مدت طولاني از صلح و نظم برخوردار نمانده‌بود. روش دقيق و كارآمد
مديريت رومي‌ها تا بدان حد تكامل يافت كه توانستند در ادارة امپراتوري عظيم
خود، استعداد خود را در زمينة تشكيلات نمايان سازند.(پري، 1377، ص121)