در قالب word و در 124 صفحه، قابل ویرایش.
موانع كنار راه
اشياي بسياري در كنار راه قرار دارند كه مي‌توانند سبب بروز خط شوند. بعضي از آنها همچون درختان موانعي طبيعي هستند و مابقي تجهيزاتي هستند كه توسط نهادهاي مختلف در كنار راه قرار داده شده‌اند. از جمله موانع خطرآفرين براي وسايل نقليه در كنار راه مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:
1- ستونهاي برق: معمولاً شبكه‌هاي انتقال برق به موازات مسيرهاي حمل و نقل جاده‌اي قرار دارند و پايه هاي آنها اغلب كاملاً صلب طراحي شده‌اند. اين دسته از پايه‌ها مانع خطرناك محسوب شده و بايد از قرارگيري آنها در محدودة بازيابي ممانعت به عمل آورد.
2- پايه‌هاي تابلو و علائم راهنمايي: گاهي اوقات تابلوها بگونه اي نصب شده‌اند كه پايه آنها كاملاً در محدودة بازيابي واقع شده است. چنانچه پاية اين تابلوها قابل شكست طراحي نشده باشد، اين پايه‌ها مانع صلب محسوب شده و بايستي از منطقة بازيابي خارج شوند.
3- درختان: هر درخت با قطر بيش از 10 سانتيمتر و با فاصله كمتر از 15 متر مانع ثابت به حساب ميآيد.
4- ستونهاي، پايه‌هاي جانبي ساختمانها و پلها (شكل A)
5- سمت قابل رويت ديوار حائل (بتني يا سنگي) (شكل B)
6- آبروهاي عرضي و طولي
II- خاكريزها و شيبهاي كنار جاده
يكي از عوامل مخاطره انگيز براي وسايل نقليه در جاده‌ها خاكريزهاي با ارتفاع زياد و شيب تند مي‌باشد. همانطور كه پيشتر ذكر شد، حفاظها خود مانعي ثابت هستند و به همين علت تنها در مواردي نصب مي‌شوند كه يا صدمه حاصل از برخورد وسيله نقليه منحرف شده با خاكريز بيشتر از صدمه تصادف با حفاظ باشد و يا اينكه تاريخچه تصادف با خاكريز تعداد زياد و يا با شدت زياد را نشان دهد.
شكل A : نمونه‌اي از موانع شامل تيرهاي چراغ برق و درختان با قطر بيش از 10 سانتيمتر
شكل B : ديوار حائل بتني يا سنگي كنار راه
چنانچه تاريخچة تصادفات در دسترس نباشد، امكان تصادف در اين مناطق به طرق زير بدست ميآيد،
الف) خصوصيات مسير: پيچهاي تند در جاده‌هاي غيراستاندارد (كه امكان خروج وسايل نقليه از جادة را افزايش مي‌دهند)، اولين پيچ از پيچهاي پشت سر هم، پيچهاي پشت سر هم با اختلافات سرعت بيش از km/hr 15، پيچهاي بسيار تند، پيچهايي با شعاع كمتر از m500 و پيچهاي قائم با شيب بيشتر 2%.
ب) حجم ترافيك: حجم بيشتر ترافيك در جاده‌ها موجب تصادفات بيشتر مي‌شود.
ج) محدودة بازيابي جاده: هر چه محدودة بازيابي جاده باريكتر باشد امكان تصادف با خاكريزها بالاتر مي‌رود.
د) آب و هوا: هواي مه آلود، برفي يا يخي امكان خروج وسايل نقليه از جاده‌ها را افزايش مي‌بخشد محلهايي كه بادهاي جاني شديد دارند جزو مناطق خطرناك بشمار مي‌آيند.
شدت تصادف
شدت خطر تصادف با خاكريز نسبت به صدمه برخورد با حفاظ ايمني از نمودار C بدست مي آيد. نمودار C با استفاده از نتايج تصادفات با خاكريزها و حفاظتهاي ايمني در جاده‌ها و همچنين آزمايشات تصادف با خاكريزي هاي با شيب كم بدست آمده است. نقاط روي منحني نشاندهندة منطقة معادل هستند و شدت تصادف با حفاظ و خاكريزها با هم يكسان است. به همين ترتيب منطقة هاشور خوردة بالاي خط نشانگر شرايطي است كه استفاده از حفاظ را توصيه مي كند كه با توجه به بررسي هاي فني و اقتصادي نسبت به ايمن‌سازي شيبها و توجيه حفاظ قطعي مي شود و منطقه پايين خط مرزي نشان دهنده شرايط مناسب شيبهاي كناري مي باشد كه در صورت عدم وجود موانع ديگر نيازي به نصب حفاظ نمي‌باشد.
محدودة بازيابي
در مجاورت جاده مكاني عاري از موانع بايد وجود داشته باشد تا وسايل نقليه منحرف شده از مسير اصلي بتوانند مسير خود را بازيابي كنند. تحقيقات، نشان دهندة اين واقعيت است كه در جاده هاي پر سرعت، در 80% موارد يك كناره 6 متري در لبة‌جاده براي بازيابي وسايل نقليه منحرف شده با مناسب است. حداقل عرض محدودة بازيابي 9 متر تعيين مي‌شود. با اين وصف در بيشتر بزرگراههاي متعارف به علت سرعت پايين‌تر و حجم كمتر، به علت موارد زيست محيطي، مهندسي يا اقتصادي، تأمين چنين عرضي امكان پذير نيست و در چنين مواردي معمولاً يك فضاي خالي 6 متري در اكثر جاده ها به صرفه تر است. طراح بايد مواردي مثل حجم، سرعت، وضع آب و هوا، توسعه جانبي ، شب و موارد زيست محيطي را در طرحي محدودة بازيابي در نظر بگيرد.