مقدمه
اين موضوع که دانش آموزان چگونه يکديگر را درک کرده و چگونه با هم ارتباط برقرار مي کنند جنبه اي فراموش شده از آموزش است . بيشتر زمان آموزش ، صرف ايجاد ارتباط مناسب بين دانش آموزان و مواد آموزشي مي شود و مقدار نيز صرف چگونگي تعامل با دانش آموزان مي گردد . اما چگونگي ارتباط دانش آموزان با يکديگر، ناديده گرفته شده است . سه راه اصلي که دانش آموزان هنگام يادگيري مي توانند با يکديگر تعامل داشته باشند عبارت است از :
1- با هم رقابت داشته باشند تا بهترين فرد مشخص شود ( موقعيت رقابتي )
2- به طور انفرادي به سمت هدفشان پيش روند بدون اينکه توجهي به ديگران داشته باشند ( موقعيت انفرادي )
3- به طور مشارکتي عمل کرده و همان علاقه اي را که يادگيري نيز داشته باشند
( موقعيت مشارکتي )
موقعيت رقابتي به عنوان وابستگي متقابل مخرب مطرح است که در آن يک شخص برنده و ديگران بازنده مي باشند. در موقعيت يادگيري انفرادي ، دانش آموزان مستقل از يکديگر و براي رسيدن به ملاک هاي از پيش تعيين شده توسط معلم، تلاش مي کنند . موفقيت آنها بستگي به دستيابي به ملاک ها داشته و عملکرد سايرين در نمره ي آنها موثر نيست .
موقعيت يادگيري مشارکتي ، به عنوان نوعي وابستگي متقابل سازنده مطرح است به اين معني که دانش آموزان در گروه هاي کوچک با هم مشارکت و در يادگيري مطالب به يکديگر کمک مي کنند به طوري که هر يک از آنها در آينده بتوانند به صورت
انفرادي از عهده انجام آن برآيند آنها موفقيت يکديگر را تحسين کرده و همديگر را در انجام تکاليف تشويق مي کنند و ياد مي گيرند که بدون توجه به نژاد ، طبقه ي اجتماعي ، هوش، و يا توانايي متفاوتشان با يکديگر کار کنند.
بايد توجه داشت که اين سه الگوي تعامل اثرات يکساني بر يادگيري مهارت ها و مفاهيم در دانش آموزان ندارند ، مهم اين است که دانش آموزان ياد بگيرند که به شيوه اي موثر در هر کدام از اين موقعيت ها با ساير دانش آموزان تعامل کرده و قادرباشند بهترين شيوه را انتخاب کنند. در اين مقاله به بررسي يادگيري مشارکتي به عنوان يکي از بهترين راه هاي تعامل بين دانش آموزان و همچنين به عنوان يک روش آموزشي موثر در کلاس درس مي پردازيم.