«هويت جنسي(Gender Identity)» بازتاب احساس مردانگي يا زنانگي فرد است. هر
كودكي تاسن 2-3 سالگي باور محكمي‌در مورد مرد يا زن بودن خود پيدا مي‌كند
و راحت و قاطع مي‌گويد:«من يك پسرم» يا «من يك دخترم» اما حتا اگر رشد
جنسي او طبيعي هم باشد، حس نرينگي يا مادينگي فرد كامل نيست و بايد رشد و
تكامل يابد.
هويت جنسي بر اساس زيست شناسي افراد بنا مي‌شود، از
آموزه‌هاي اجتماعي اثر مي‌پذيرد و براي اين كه به دوام و ثبات دست يابد، به
گذشت زمان نياز دارد.
هويت جنسي به طور ضمني به معناي وجوه فيزيولوژيك
رفتار مرتبط با مردانگي يا زنانگي است. اما بايد بين جنسيت اچتماعي و جنسيت
بيولوژيك(زيست شناختي) تمايز و تفاوت قائل شد؛ هرچند در اغلب موارد، اين
دو با يكديگر متناسب و هماهنگ هستند، يعني مردان رفتار مردانه و زنان رفتار
زنانه از خودنشان مي‌دهند. ولي گاه در مواردي چون مبحث ما جنسيت و
هويت‌جنسي بايكديگر در تعارض و تضادند.
ويژگي‌هاي جسماني از جنسيت زيست
شناختي فرد بر مي‌آيد اما اين به تنهايي هويت جنسي را شكل نمي‌دهد. در
پيدايش هويت جنسي، سر مشق‌هاي بي شمار اجتماع نقش دارند، سرمشق‌هايي از
همبازي‌ها، پدر و مادر، خواهر و برادر، آشنايان، آموزگاران و ديگر روابط
اجتماعي – فرهنگي ساري و جاري.
به طور معمول، افراد با جنسيت بيولوژيك
خود، همانندسازي مي‌كنند اما هميشه اين گونه نيست. گاه مغز و روان مردانه
در پيكري زنانه اسير مي‌شود و سه بار شايع تر از آن، مغز و روان زنانه در
كالبدي مردانه فرياد بر مي‌آورد!
چرا كه هويت جنسي تنها از وضعيت مردانه
يا زنانه‌ي دستگاه تناسلي خارجي كودك پديد نمي‌آيد. عوامل ژنتيك، به ويژه
از بسته شدن نطفه تا هفته‌ي ششم زندگي جنيني و نگرش‌هاي پدر، مادر و
خانواده و فرهنگ پيدا و پنهان اجتماع پيرامون ، بي شك اثر گذار است.