مقدمه
يكي از دستاوردهاي انقلاب اسلامي فرو شكستن قالب‌هاي فكري
نظريه‌پردازي درمورد انقلاب‌هاست. ازجمله نظريه‌هاي مطرح در محافل علمي
جهان، نظريه خانم تدا اسكاچپل دركتاب دولت‌ها و انقلاب‌هاي اجتماعي است كه
همزمان با پيروزي انقلاب اسلامي درسال 1979م به چاپ رسيد.
انقلاب اسلامي
ايران كه مبتني بر آموزه‌هاي شيعي است، درسال 1357 (1979م) به پيروزي
رسيد. ماهيت انقلابي انديشه شيعي، اعتقاد به ظهور منجي موعود(عج) و برپايي
حكومتي بر محور عدل و عدالت موجب پويايي تفكر شيعي بوده و سبب گرديده است
تا شيعيان از وضع موجود ناراضي بوده و همواره به سوي وضعي مطلوب‌تر گام بر
دارند.
بر اين اساس، سير تاريخي تفكر شيعه حاكي از آن است كه انديشه
سياسي شيعه با توجه به وضع و شرايط هر زمان در قالبي خاص ظهور نموده و موجب
بقاي سازمان خويش گرديده است.
اگر چه شيعه در طول حيات خويش در
دوران‌هاي مختلف در قالب مفاهيمي همچون تقيه موجوديتش را حفظ نموده است؛
اما وجود مفاهيمي همچون امر به معروف و نهي از منكر، جهاد، ظلم‌ستيزي و
دفاع از مباني و اصول اسلام دايره تقيه را محدود ساخته و شيعه را به اقدام
عملي ملزم مي‌سازد. بنابراين نارضايتي و خشم از وضع موجود و آرمان وضع
مطلوب آن گاه كه در كنار حس پرخاشگري و ظلم‌ستيزي قرار گيرد، منجر به وقوع
تحولي در راستاي نفي وضع موجود و جايگزيني وضعيت مطلوب خواهد شد. در اين
ميان آنچه محرك اصلي خواهد بود مكتبي است كه اين انديشه بر اساس آن شكل
گرفته است.
براي وقوع چنين تحولي در كنار شاخصه‌هاي فوق، وجود رهبري
آگاه و عالم كه نمونه‌اي از انسان ايده‌آل اسلام باشد ضروري مي‌نمايد؛
چراكه در هر مرحله از اين حركت تحول‌آفرين امكان انحراف از مسير حقيقت و
موج‌سواري شخصيت‌هاي فرصت‌طلب دور از ذهن نمي‌باشد و تاريخ گواه اين مطلب
است كه حركت‌هاي آزادي‌بخش شيعي همچون نهضت مشروطيت و نهضت ملي‌شدن صنعت
نفت چگونه از مسير اصلي به بيراهه كشانده شد.